|
|
 |
|
 |
|
 
Spróbujmy w końcu pogodzić buty z rakami:
Kategoria
butów |
Opis |
Odpow. im typ raków |
B0 |
Miękkie, elastyczne buty, wykonane z cienkiej skóry lub wzmocnione innym trwalszym materiałem, przewidziane na wszystkie pory roku za wyjątkiem zimy. Używane głównie latem z przeznaczeniem do lekkiego trekowania, które maja za zadanie, przede wszystkim, być wygodne.
Nie jest zalecane używanie do nich jakichkolwiek raków ze względu na brak dostatecznej twardości i sztywności podeszwy.
Opornych informuję, że próba przytwierdzenia do nich jakichkolwiek raków, po paru krokach, skończy się klęską. |
żadne |
B1 |
Buty na cały rok, usztywnione w środkowej części podeszwy i wzmocnione w górnej części skórą (lub innym trwałym materiałem). Pozwalają na użycie raków na krótkich odcinkach łatwego śniegu i lodu. |
C1 |
B2 |
Niemal w pełni usztywniony całoroczny but, wyższy (zakrywający kostkę), wzmocniony w górnej części, najczęściej z wycięciem w tylnej części (na pięcie) do współpracy z zatrzaskiem. Przeznaczone do poważniejszego trekowania, na lodowiec oraz do niezbyt trudnej wspinaczki w tereni mikstowym (skała-lód-śnieg). |
C2, (C1) |
B3 |
W pełni usztywniony (często plastki) techniczny but do wyczynowego wspinania, pozwalający na użycie raków (automatów) z zatrzaskiem na piętę i poprzeczka w przedniej części. W zależności od modelu używane do wszystkiego - od spacerów po lodowcu, poprzez trudne wspinaczki lodowo-skalne aż do gór najwyższych włącznie. |
C3, (C2, C1) |
Typ
raków |
Systemy mocowań |
Typ buta
i wymagane cechy |
C1 |
W pełni paskowy system lub kombinacja elastycznej plastikowej kołyski i systemu paskowego |
B1 żadnych, poza dobrym dopasowaniem buta do raka |
C2 |
Kombinacja elastycznej plastikowej kołyski i systemu paskowego lub bardziej powszechnej w użyciu kombinacji systemu zatrzasku na pięcie i kołyski |
B2 w przypadku zatrzasku na pięcie wymagany jest but z wycięciem i usztywnieniem w okolicach kostki |
C3 |
Zatrzask na pięcie z jakikolwiek systemem zapięcie na przedzie |
B2 wystarczające w(y)cięcie w tylnej (pięta) i przedniej części buta, wysokie usztywnione w całości (często „skorupy”) |
Wybór raków do zamierzonych działań w górach:
Przeznaczenie |
C1 |
C2 |
C3 |
Turystyka w łatwym terenie górzystym |
B1 - dobre
B2 - dobre B3 - dobre |
B2 – do zaakceptow. B3 – do zaakceptow. |
B3 – złe* |
Turystyka wysokogórska – stoki śnieżne i lodowe o kącie nachylenie ~ 450 |
B1 – nie polecane
B2 – do zaakceptow. B3 - do zaakceptow. |
B2 – dobre B3 - do zaakceptow. |
B3 – do zaakceptow. |
Bardzo strome stoki (aż do pionu) lodowo-śnieżne; wspinaczka w granicach umiarkowanych trudności mikstowych |
B1 – nie!
B2 - do zaakceptow. B3 - do zaakceptow. |
B2 - do zaakceptow. B3 - dobre |
B3 - dobre |
Pionowe lub przewieszone fragmenty ścian skalno-lodowych |
B1 - nie!
B2 - nie! B3 - kiepskie |
B2 - kiepskie B3 - do zaakceptow. |
B3 - dobre |
* to znaczy, że raki typu C3 używane do turystyki zimowej czy do pokonania terenu mającego nieznaczne znamiona wspinaczki mogą ulec uszkodzeniu bądź stać się przyczyną błędu, głównie ze względu na cechy konstrukcyjne. Również mogą powodować gromadzenie się śniegu pod podeszwą buta, którego narastanie jest niebezpieczne.
Niby oczywiste, ale...
Zakładanie raków powinno odbywać się na utwardzonej powierzchni - na skale, bądź na ubitym śniegu. Lepiej położyć raki płasko i spróbować się w nie wbić stojąc i wykorzystując ciężar ciała, aniżeli siedzieć na skale czy plecaku usiłując dowieść, że same nam powinny wskoczyć na nogę.
Nie zakładajmy ich też w ostatniej chwili – nie dość, że stracimy cenny czas to jeszcze taki zwyczaj na oblodzonym stoku może źle się skończyć.
Jak się z nimi obchodzić i ostrzyć?
Dbałość o raki jest zwykle podyktowana zdrowym rozsądkiem i sprowadza się zwykle do okresowego przeglądu. Osuszmy je po każdym użyciu, szczególnie paski i systemy mocowań, sprawdźmy stan szwu, klamer/sprzączek, nitów/sworzni - jeżeli to konieczne, wymieńmy. To bardzo ważne. Strata raka czy jego uszkodzenie, to nie jest problem, z którym chcielibyśmy się zmierzyć w środku lodowego wyciągu w Tatrach czy w alpejskiej ścianie. Pięć minut spędzonych nad naprawą pasków czy czyszczeniem mechanizmu/zapięcia piętowego z dozą kropli oleju może nam oszczędzić mnóstwa kłopotów. Upewnijmy się, żeby zetrzeć nadmiar oleju. Powierzchnie na których jest widoczna i może rozwinąć się rdza, oczyśćmy przy pomocy druciaka do szorowania garnków lub wełny stalowej. Ostrzenie raków, które używamy podczas trekkingu, spaceru po lodowcu, łatwe zimowe przejścia w Tatrach nie jest absolutnym wymogiem a przesada w dbałości o „żylety” skutkuje ich nadmiernym zużywaniem się. Owszem, nawet jeżeli nie wspinamy się ekstremalnie, ale wielokrotnie pokonywaliśmy teren mikstowy (zwłaszcza z dużą ilością skały) okazyjnie możemy użyć pilnika. Natomiast nie wolno nam używać żadnych szlifierek, gdyż wygenerowane ciepło może doprowadzić do zmian w strukturze materiału, którego skład został ustalony w procesie wytwarzania. Zachowujmy oryginalne kąty i zawsze ostrzmy w kierunku ostrza. Nie ostrzmy żadnych ścian/powierzchni zębów chyba, że było to zrobione oryginalnie w firmie. Raki to trudnego technicznego wspinania muszą być ostre, ale bez przesady, nie na brzytwę. Dobra technika jest ważniejsza.
Jak nosić?
Wystające ostre zęby raków zawsze mogą stać się przyczyną kłopotów. Najlepiej gdybyśmy je chowali do pokrowca na raki z mocnego materiału. Taki pokrowiec możemy sprawić sobie w każdym dobrym sklepie wspinaczkowym. Raki z łatwością chowamy do takiego schowka i nosimy pod klapą plecaka bądź w jego wnętrzu. 
Wiele plecaków umożliwia noszenie raków na zewnątrz za pomocą elastycznych pasków. Możemy je nosić po bokach lub na klapie. Pamiętajmy jednak, żeby skierowane były ostrymi zębami do plecaka bądź można na nie nałożyć specjalne ochraniacze.
Krzysztof Treter

|
2006 © Agencja Trekking Sport ::
|
|
|